Đèo Văn Trị (刁文持, 1849-1908), tên Thái là Cầm Oum, là thủ lĩnh người Thái Trắng, từng tham gia chống Pháp cuối thế kỷ 19 và sau đó hợp tác với người Pháp.
Đèo Văn Trị là con trai cả của Đèo Văn Sinh (tức Cầm Sinh), quê ở bản Nậm Dòn, xã Nậm Hàng, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Từ năm 1869, Đèo Văn Sinh giành được quyền cai quản vùng Sipsong Chuthai (mười hai xứ Thái) bên bờ tây sông Đà, nay là Lai Châu, Điện Biên.Đèo Văn Trị, hay Đèo Văn Trí, Đèo Văn Tri, Điêu Văn Trì, từ khi mới 16 tuổi đã theo cha đi đánh người Shan xâm lấn đất đai. Để thưởng công, triều đình Huế phong cho ông và cha làm quan đạo cai quản vùng Lai Châu, Điện Biên và Tuần Giáo.Tháng 7 năm 1885, Tôn Thất Thuyết chỉ huy quân đánh úp quân Pháp tại Huế nhưng thất bại. Vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết phải trốn sang Cam Lộ và ra hịch Cần Vương kêu gọi dân chúng nổi dậy. Để hưởng ứng, Đèo Văn Trị lãnh đạo các sắc dân thiểu số nổi dậy chống Pháp, đặt căn cứ ở Bình Lư (vùng đất đang tranh chấp giữa Đèo Văn Trị và Quang Phong), một vị trí chiến lược quan trọng án ngữ trên đường Lào Cai – Lai Châu và Phong Thổ (Lai Châu) đi Than Uyên (Lai Châu). Đèo Văn Trị liên kết với Nguyễn Văn Giáp và Ngô Quang Bích (còn gọi là Nguyễn Quang Bích) chống Pháp, còn Quang Phong hợp tác với Pháp.
Facebook Comments